Gemaaid gazon

Vandaag zag ik toevallig een vacature staan over zingeving. Toen ik uit nieuwsgierigheid naar die site ging, las ik een artikel met de titel: "Gemaaid gazon". Voorwaar een prachtige vondst, een prima naam om daaronder reclame te maken voor machines die de tuin onderhouden. 

Die pub zou als volgt kunnen luiden:

Recent onderzoek wijst uit dat steeds meer jonge vrouwen voorkeur geven aan een gemaaid gazon. 

Dus heren, u weet wat u te doen staat deze zomer. 

Koop nu die grasmaaier, dan gaat zij wel naar het schoonheidssalon.

Hoe kort een verhaal wel kan zijn

Gisteren plaatste ik een aantal Six Word Stories. Er wordt aangenomen dat het kortste verhaal, "For sale: baby Shoes, never worn", van Hemingway komt. Hoewel een artikel in De Standaard van 4 februari jl. dat in vraag stelt. Volgens dat artikel moet het zijn: "Little Shoes, never worn", en stond dat in een blad van 1917. Over een moeder die haar kind verkoren (sic) had. Ik vermoed dat de vrouw haar kind verloren was. Wat er ook van zij, als je deze regel beschouwt als een verhaal, dan is die slechts vier woorden lang. En waarom niet?

In de geschiedenis zijn er wel kortere zinnen geschreven, die voor een verhaal kunnen doorgaan. Ik doe even een kleine greep:

Ik ben God niet.

God is dood.

God zwijgt.

Zijn of niet zijn.

Zijn of niet.

Ik ben.

Dat varieert van vier tot drie tot twee, en een enkel zelfstandig naamwoord kan op zich veel zeggen:

Liefde

Wereld

Adem

Lucht

Zelfs vragende voornaamwoorden en bijwoorden kun je op de keper beschouwd meenemen in dit verhaal:

Waarom

Wanneer

Waar

Wie

Toen

Hier

Gisteren

Toegegeven, op de duur klinkt het een beetje belachelijk. Grotesk. Je kunt het niet gek genoeg verzinnen. Zoals niet alles wat wordt geschreven binnen de vorm van een haiku echt een haiku is, spelen een boel andere elementen een rol waarom we iets een verhaal noemen. En toch weten we niet altijd te onderscheiden waarom we dat bij de ene regel of tekst wel doen en bij de andere niet. Ik raak er zelf niet altijd aan uit, laat me dus eindigen met een grap:

Hij staat voor de deur

Ach ja, de bel doet het niet

Dan zal ik kloppen

Is dit een haiku of een verhaal? Het eerste zeker niet, ondanks de vorm. Het tweede? Misschien. Al weet je het niet zeker en lijkt het twijfelachtig. Toch vertelt het iets.

En u had het natuurlijk herkend, het is gebaseerd op de kinderserie Samson. Not my cup of tea, but... Hoe kort kan een verhaal wel zijn?

Six Word Stories

Hij zei de hele dag niets.

De lucht was grijs van weemoed.

Laat ons dan uit elkaar gaan.

Hij draait niet rond de pot.

Zijn ambitie was: vloeken als God.

Zo kunnen we weer, denkt zij.

Hij doet er een schep bovenop.

Hij haat het oud te worden.

Hij herkent het in een film.

Dan raakt hij de draad kwijt.

Heb je niets te melden vandaag?

Het is een kwestie van doseren.

Ze heeft me weer goed liggen.

Het jaar liep als een trein.

2013 zal echt niet beter zijn.

Ach, de spelen zijn weer voorbij.

De Middeleeuwen

Ze wordt 40. Een lastige leeftijd. Dan komen de eerste scheuren in het plafond, en de muren vertonen ook barsten. In de hoeken doemen de spinnenwebben niet meer op, het krioelt gewoon van de ragfijne draden. Alsof het kraaienpoten zijn. Heel haar vrouwelijkheid lijkt verdwenen. Ze heeft zin om het uit te schreeuwen tegen de spiegel, maar die blijft hopeloos stom. Waarom spreekt hij haar niet toe, zoals in Sneeuwwitje. Dan zou ze er iets aan kunnen doen, maatregelen nemen. Er iemand of afsturen. Nu werpt ze een blik op de potjes crème en lotions die er niks toe doen. Hoe hard en ongenadig kan tijd wel zijn, hoe licht gaat ze er over heen. Morgen is een nieuwe dag.

Ik stond te wachten op het perron toen...

De wereld van vandaag plots stilstond. "Is het nieuwe allemaal zoveel beter", zei iemand in de krant van vandaag. Of was het gisteren? In een interview met een schrijver in De Standaard der Letteren? Hij was het vergeten. Dat overkwam hem de laatste tijd wel meer.

Ik is al zo dikwijls een ander geworden, dat hij moeiteloos van de ene persoonlijkheid in een andere gleed. Maar was dat wel zo, flitste het door zijn gedachten alvast veel sneller dan treinen het station in- en uitreden.

Hij hield van tradities, niets groeit ooit uit het niets. Toch is het noodzakelijk de dingen iedere keer op een nieuwe manier te zien en zoals Boon ooit schreef: "...over al het oude een kruis te trekken", tabula rasa te maken en van nul af aan te herbeginnen.

"Kijk mama, die man..." Hij keek verrast op. Het was toch niet zo dat hij in zichzelf stond te praten, een liedje neuriede of een paar danspasjes had uitgevoerd? Oef, het jongetje keek de andere richting uit. Waar een op het eerste zicht haveloos sujet met een half lege fles wijn in gesprek leek verzeild met zijn hond. Of is de fles halfvol, dacht hij.

Hoe zou het zijn rond te dolen, zonder oog voor je omgeving, geheel in jezelf verzonken? Hoewel, ook dat is misschien schijn en zinsbedrog. Voor hetzelfde geld werkt hij bij de staatsveiligheid, een strikt geheime opdracht is zijn deel.

"Tuut", zei de trein. En het station vertrok. Hij zat bij het raam en las, of deed alsof. Doet het er toe?Ik ben altijd onderweg.

Waarom ik niet mijn eigen vriend wil zijn?

- Awel, wat is dat nu voor een vraag?

- Hebt ge uzelf al eens goed bekeken in de spiegel? Geef mij eens een briefke, ik kan zo een waslijst opschrijven.

- Van al mijn onhebbelijkheden?

- Die gaan daar niet goed van zijn.

- Ge weet toch waar dat ge aan begint.

- Dat is het probleem niet, de vraag is alleen waar te beginnen. En hier en daar wat weg te laten, om niet iedereen af te schrikken.

- Zoudt ge er dan wel aan beginnen?

- Helaba, zo makkelijk komt ge er niet vanaf. Ik zal rap uw boekske eens opendoen. Wacht, ge zult er niet goed van zijn. Hij krimpt ineen. Alé, dat valt te bezien. Feitelijk weet ge het toch allemaal en kent ge uzelf beter dan de rest, of dat denkt ge. Want de ander bekijkt u anders dan dat ge zelf doet.

- Ok, ok. Ik weet dat het geen zin heeft rond de pot te draaien. Vuur! Schiet er maar op los.

- In gezelschap zegt ge den ene keer geen woord, naargelang uw muts staat, en op andere momenten kunt ge niet stoppen met tetteren en trekt ge alle aandacht naar u toe.

- Ja, dat is zo. Zelf vind ik dat één van mijn minor inconveniences.

- Wablieft?

- Eén van mijn mindere gebreken. Toch?

- Of ge zit aan tafel en steekt plots een monoloog af, een ellenlange tirade waar geen speld is tussen te krijgen.

- Tja.

- Ge kunt iemand in slaap babbelen. Hij haalt de schouders op. En dan legt ge een vuil mes of vork op een proper tafelkleed.

- Ja maar, wuift hij protesterend.

- Of ge zit in uwe neus te peuteren...

- Daar zoudt ge over zwijgen...

- En de rest... Als we naar den teevee kijken, legt ge beslag op de afstandsbediening. Hij maakt een beetje afwerend, verontschuldigend gebaar. Ge beslist altijd welke programma's we gaan zien.

- Maar maske, we zien toch alle twee naar 't zelfde.

- En ge palmt heel de zetel in.

- Ja maar, die is toch een beetje te klein voor ons twee.

- En als ik iets zeg, dan zegt ge altijd: "Ja maar..."

- Ja maar ja...

- En als ik iets zeg, dan is het direct van: "Ssst..."

- Nu overdrijft ge...

- Of ge zegt dat alles relatief is.

- Ja maar dat is toch ook zo.

- Gij vindt alles relatief.

- Hij spreidt hulpeloos beide armen en toont de handpalmen. Met jou valt echt niet te klappen.

- En toch hé... zij schuift dichterbij zou ik je niet kunnen missen.

- Alé, ge hebt het zo lang zonder mij gedaan.

- Pakt me nog eens vast.

Verwachtingen

Bij het begin van dit nieuwe jaar krijg ik elke morgen in mijn mailbox het bericht van een krant die peilt naar mijn goede voornemens. Je hoeft die slechts in te vullen en dan maak je kans op een prijs. Hoe dikwijls kijk je niet verwachtingsvol uit naar het winnend biljet in de loterij.

Het begint al in je kinderjaren, wanneer iedereen bij het voorlezen van de nieuwjaarsbrief hoopt dat je alles zult waarmaken wat daarin staat. Terwijl je er geen woord van meent. Omdat de zinnen zijn opgesteld door een leerkracht die niet eens je ouders, noch grootouders kent. In het beste geval mag je kiezen tussen drie standaardmodellen voor de hele klas. Op basis daarvan word je aangemaand het dit jaar wat beter te doen op school en geloven ze misschien heel even dat je thuis zult komen met een briljant rapport. O, de onzin van onze jeugd.

Hatelijker wordt het later als bijna de ganse familie je een goed lief toewenst. Dat zou je best willen, hoewel je niet weet hoe daaraan te beginnen. 'Je mag vooral hopen dat die niet op hen lijkt', flitst het door je hoofd. Want in de eerste plaats droom je niet over een huisje en tuintje, maar laveer je tussen de drang om eindelijk eens van grond te gaan en het vinden van iemand met wie je kunt praten.

Veel later loopt daar dan plots een vrouw met bolle buik en wordt gevraagd hoe het aanvoelt straks jezelf vader te noemen. Zelfs dat proces verloopt niet helemaal zoals gepland. Voor je het goed en wel beseft ligt zij plat in het ziekenhuis en is er sprake van een problematische zwangerschap. Het mondt uit in een geboorte met complicaties en de zekerheid dat je uiteindelijk niet bij elkaar hoort.

Of je hoopt een baan te vinden, maar ontmoet nogal wat struikelblokken op de weg. De ene keer is het dat je kwalificaties niet overeen stemmen en je over de verkeerde ervaring beschikt, dan ben je ineens te oud en vooral te mondig. "Persoon X past niet in het profiel van onze organisatie", en "de kandidaat is een einzelganger die mogelijk moeite heeft te functioneren in groepsverband".

En vind je eindelijk de job van je leven, dan herinnert de bijbelse figuur je er aan dat je meer kwijt dan rijk bent. Het loon staat niet in verhouding en de paarden die de haver verdienen... Bovendien, als je erin slaagt om tegen de stroom in iets op te bouwen, dan wordt dat gefnuikt door de pipo die recht van de schoolbanken op een stoel wordt gedropt waarvoor hij te groen achter de oren ziet. En zo beland je al gauw met een paar anderen op de schietstoel.

Jaren later komt loontje om zijn boontje en moet hij met hangende pootjes afdruipen. Ok, een vorm van leedvermaak is je niet vreemd – maar het maakt je rekening niet.

Zo begint het spel van voren af aan. En soms koester je weer gespannen verwachtingen: zal het deze keer lukken, neem je genoegen met wat minder, wat wil je...

Iets schoon wordt je in de schoot geworpen. Je gaat door met doen wat je graag doet, je leert zo nu en dan een beetje meer. En jij, wat verwacht jij...